|
GENELGE
(2020/01)
AMAÇ:
Şiddet istemli bir şekilde, tehdit yoluyla ya da bizzat kişinin kendisine, diğer bir kişiye, bir gruba ya da topluma yönelik olarak yaralanma, ölüm. psikolojik zarargelişme bozukluğu veya gelişmede gerileme ile sonlanma yada sonlanma olasılığı yüksek bir biçimde fiziksel güç veya nüfuz kullanılması; Kadına Yönelik Şiddet ise; kadınlara yalnızca kadın oldukları için uygulanan veya kadınları etkileyen cinsiyete dayalı bir ayrımcılık ile kadının insan hakları ihlaline yol açan her türlü tutum ve davranış olarak kabul edilir. Şiddet eyleminin mağdura yakın bir kişi tarafından işlenmesi, tekrar etmesi, hatta süreklilik içermesi ve kadın üzerinde ağır duygusal ve fiziksel etkilerinin olmasına rağmen çoğu zaman da dışa aksettirilmek istenmemesi gibi birçok nedenden dolayı diğer şiddet türlerinden farklılık arz etmektedir. Bu yönü itibari ile Aile İçi Şiddet ve Kadına Yönelik Şiddet konusunda devletlerin ayrı bir yükümlülüğü bulunmakta ve aktif bir rol üstlenmesi gerekmektedir.
Bu hassas ve önemli konuda; 01.08.2014 tarihinde “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi) (ilgi(a)), Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının belirlediği ilkeler kapsamında; 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine dair Kanun ve 6284 sayılı Kanuna ilişkin Uygulama Yönetmeliği (ilgi(b)), Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM) hakkındaki Yönetmelik Hükümleri (ilgi (c))” ile Aile İçi Şiddet ve Kadına Yönelik Şiddetle mücadele hususunda gerekli mevzuat düzenlemeleri yapılmıştır.
Aile İçi Şiddet ve Kadına Yönelik Şiddetle mücadele ile ilgili olarak; mevzuat, özel hukuk ve ceza hukuku alanında alınan tedbirler doğrultusunda esaslı bir sistem kurulmuş bulunmaktadır. Ancak tüm dünyada olduğu gibi mevzuat düzenlemeleri sorunun çözümünde yeterli olmamaktadır. Bu kapsamda; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı (2016-2020) (ilgi(d)) hazırlanmış ve yürürlüğe girmiştir. İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığının ortak imzası ile “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Kurumsal İş Birliği ve Eş Güdümün Artırılmasına dair Protokol” ve Protokol kapsamında hazırlanan Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Koordinasyon Planı(2020-2021) (ilgi(e)) yürürlüğe girmiştir. Koordinasyon Planı kapsamında İçişleri Bakanlığı tarafından “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele” konulu Genelge (ilgi(f)) 2020 yılında yayımlanmıştır.
Aile içi şiddet ve kadına yönelik şiddetle mücadele kapsamında yerelde ise, ilgili kurum/kuruluşlar tarafından hazırlanan ve Valilik onayı ile “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele İl Eylem Planı (2018-2021) (ilgi(g)) ve Erken Yaşta ve Zorla Evlilikler İle Mücadele İl Eylem Planı (2019-2020) (ilgi(h))” yürürlüğe girmiştir. Ayrıca Başkanlığı ilgili Vali Yardımcısı tarafından, sekretarya görevi ise Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından yürütülmekte olan “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele İl Koordinasyonu İzleme ve Değerlendirme Komisyonu” kurulmuş olup ilgili kurum ve kuruluşların karar almaya haiz temsilcilerinin katılımı ile üçer aylık periyotlarda toplanacaktır.
Bütün bu düzenlemeler ışığında; Aile içi şiddet ve kadına yönelik şiddetle topyekûn mücadele edilmesi amaçlanmakta, il sınırlarımız içerisinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının sorumluluklarını gecikmeksizin yerine getirmesi, koordinasyon ve iş birliğinin geliştirilmesi, toplumsal farkındalığın ve bilinç düzeyinin artırılması hedeflenmektedir.
KAPSAM:
Bu Genelge; Kars Valiliği mülki sınırları içerisinde gerek idarenin tespiti gerekse şikâyete konu olan aile içi şiddet ve kadına yönelik şiddet mağduru vakalarına yönelik yapılacak iş ve işlemleri ayrıca bu toplumsal sorunun çözümü için her alanda yapılacak sosyal, kültürel ve bilinçlendirme faaliyetlerini ve ilgili merciler tarafından alınacak koruyucu ve önleyici tüm tedbirleri kapsar.
GENEL ESASLAR:
1) Yapılan çalışmalarda şiddetsiz yaşam hakkının korunması ve şiddetin önlenmesi odaklı yaklaşım esas olacaktır.
2) Şiddet mağdurlarına verilecek destek ve hizmetlerin sunulmasında temel insan haklarına dayalı, kadın erkek eşitliğine duyarlı, sosyal devlet ilkesine uygun, adil, etkili ve süratli bir usul izlenecektir.
3) Sunulan hizmetlerde GİZLİLİK ilkesine riayet edilecektir.
4) Hizmet sunumunda yapılacak iş ve işlemler ile ilgili başvuruda bulunan kişilere detaylı bilgilendirme yapılacaktır.
5) Çocuğa ilişkin yapılacak işlemlerde çocuğun yüksek yararı ve esenliği gözetilecektir.
6) Başvuranın beyanı esas alınacaktır.
7)Tüm kamu kurum ve kuruluşları uhdelerinde vazife icra eden çalışanlarına yönelik farkındalık oluşturacak şekilde hizmet içi eğitimler planlayarak uygulayacaktır.
KURUM VE KURULUŞLARIN GÖREV VE SORUMLULUKLARI:
Aile İçi Şiddet ve Kadına Karşı Şiddete maruz kalan mağdurlara yönelik hizmet veren kurum/kuruluşlar, ilgili mevzuatlar ile ulusal ve yerel alanda yapılan düzenlemeler çerçevesinde aşağıda belirtilen sorumlulukları yerine getireceklerdir.
1) KOLLUK KUVVETLERİ
a) 6284 sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirilen iş ve işlemler sürecinde şiddet mağduru ile şiddet uygulayan arasında kesinlikle uzlaşma ya da arabuluculuk faaliyeti yapılmayacaktır.
b) 6284 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin 1 inci fıkrası kapsamında kolluk birimleri, kendisine intikal eden her olay ile ilgili olarak gecikmeksizin en seri vasıtalarla ŞÖNİM’i bilgilendirecektir.
c) 6284 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 7 inci maddesinin 3 üncü fıkrası ve 4 üncü fıkrası kapsamında korunan kişi ve beraberindeki çocuklarına barınma yeri sağlanmasına yönelik olarak; mağdur, kolluk refakatinde ivedilikle ŞÖNİM’e ulaştırılacaktır. Ayrıca kolluk, ŞÖNİM tarafından talep edilmesi halinde ŞÖNİM’den hizmet alan mağdurların il içi ve il dışı nakillerinden sorumlu olacaktır.
d) 6284 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 35 inci maddesinin 6 ncı fıkrası kapsamında koruyucu ve önleyici tedbir kararlarının alınması ve uygulanması için yapılan iş ve işlemlerin aşamaları ve sonucu hakkında ilgili kurum tarafından, aynı gün en geç saat 16:00’ ya kadar en seri vasıtalarla ŞÖNİM’e bilgi verilecektir.
e) Kadın Acil Destek (KADES) uygulamasının il /ilçe düzeyinde vatandaşa duyurulması ve kullanımının sağlanması konusunda gerekli çalışmaların koordinasyonu İl Emniyet Müdürlüğü tarafından yapılacak, gerekli gördüğü takdirde diğer kurum ve kuruluşlardan destek talep edilecektir.
f) Kolluk birimlerimiz tarafından müracaat eden kişilerin risk ve tehdit durumunun ortaya konulması amacıyla Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddet Olay Kayıt Formu eksiksiz şekilde ve titizlikle düzenlenip ivedilikle ŞÖNİM’ e iletilecektir.
2) İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
a) 6284 sayılı Kanun kapsamında korunan kişi hakkında, kimlik ve adres bilgilerinin gizlenmesi kararı var ise, başvuru ve sağlık hizmetlerinden yararlanma ve ilaç temini aşamalarında kimlik ve ikamet bilgilerinin gizli tutulmasına ve korunan kişilere ikincil bir mağduriyet yaşatılmasına sebebiyet vermemek için gerekli tedbirler alınacaktır.
b) Kadın Konukevinden hizmet almaya başlayan, ancak kimliği yanında olmayan / kayıp olan mağdurların konukevi/sığınma evi görevlilerinin refakatinde ve görevliler tarafından iletilen belgelere veya söz konusu kuruluşun görevlilerinin beyanlarına istinaden sağlık hizmetlerinden yararlandırılması sağlanacaktır.
c) Sağlık kuruluşlarına başvuranlardan şiddet mağduru oldukları tespit edilenler hakkında Cumhuriyet Savcılığına ve ŞÖNİM’e bildirimde bulunulacak, şiddet mağduru olduğundan şüphe duyulan kişilerin şiddet durumunda başvurulacak mekanizmalar ve özellikle ŞÖNİM hakkında bilgilendirilmesi yapılacaktır.
d) Kadın Konukevinden hizmet alan, şiddet mağduru kadınların ve beraberindeki çocukların sağlık hizmetlerine erişiminin kolaylaştırılması, muayene ve tedavilerinde öncelik tanınması, gerekli raporların tanzim sürecinin hızlandırılması, yatarak tedavi görmesi gerekenler için yataklı sağlık kuruluşlarında öncelik tanınması için gereken düzenleme yapılacaktır.
e) Şiddet mağdurlarına yönelik kolluk tarafından alınan darp-cebir raporu ile ilgili muayene işleminin, gerekli hassasiyet gösterilerek detaylı bir şekilde yapılması ve raporların detaylı hazırlanması yönünde gereken özen gösterilecektir.
f) Hâkim tarafından 6284 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin 1 inci fıkrasının (h) bendi ve (ı) bendi kapsamında; sağlık tedbirlerine ilişkin tedavisine karar verilen kişilerin muayene ve tedavi süreçleri izlenerek, kişinin tedaviyi reddetmesi veya sürdürmemesi halinde ivedilikle Cumhuriyet Savcılığına ve ŞÖNİM’e bilgi verilecektir.
3) İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
a) Görevli rehber öğretmenler tarafından öğrenci velilerinden aile içi şiddete maruz kaldığı tespit edilen kişiler hakkında Cumhuriyet Savcılığına ve ŞÖNİM’e bildirimde bulunulacak, şiddet öyküsü olduğundan şüphe duyulan kişilerin şiddet durumunda başvurulacak mekanizmalar ve özellikle ŞÖNİM hakkında bilgilendirilmesi yapılacaktır.
b) Aile İçi Şiddet ve Kadına Yönelik Şiddetin en temel nedenlerinden biri olarak görülen Erken Yaşta ve Zorla Evlilikler sorunu ile ilgili mücadele kapsamında okula devam etmeyen kız çocuklarının tespiti yapılarak, okula devam etmeme nedenleri araştırılacak, ilgili kurum ve kuruluşlarla irtibata geçilerek okula devam etmeleri yönünde gereken destek sağlanacak, okula devam etmemeleri durumunda alternatif çözüm yolları geliştirilerek süreç takip edilecek ve sonrasında yapılan çalışmalar raporlandırılıp sekretarya görevini yürüten kuruma iletilecektir.
c) Okullardaki Okul Aile Birliği yönetim organlarına, çalışmalarda işlevsel rol almalarını sağlamak üzere, Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin önlenmesi kapsamında bilgilendirme yapılacaktır.
d) Halk Eğitim Merkezlerinde kadınlara yönelik güncel meslek edindirme kurslarının açılması sağlanacak, kursiyer kayıt işlemlerinde şiddet mağdurlarına öncelik tanınacaktır.
4) İL GÖÇ İDARESİ MÜDÜRLÜĞÜ
İlimiz sınırları içerisinde ikamet eden ve 6284 Sayılı Kanun kapsamında şiddet mağduru olarak değerlendirilen yabancı uyruklu vatandaşların; kolluk birimi, adli merci işlemleri, sağlık işlemleri ve ŞÖNİM işlemleri esnasında 7/24 saat destek alınabilecek Arapça ve Farsça dillerinde tercüman desteği sağlanması için gereken düzenleme yapılacaktır.
5) İL NÜFUS VE VATANDAŞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
a) Kadın Konukevi ile ŞÖNİM’den hizmet alan şiddet mağdurlarının kimlik ve diğer işlemlerinde öncelik tanınacaktır.
b) 6284 sayılı Kanun kapsamında Aile Mahkemesi ve ŞÖNİM’den iletilen gizlilik kararları ile ilgili iş ve işlemler ivedilikle yapılacak, süreç içerisinde aksaklıkların yaşanmaması için hassasiyet gösterilecektir.
6) ÇALIŞMA VE İŞ KURUMU İL MÜDÜRLÜĞÜ
6284 sayılı Kanun kapsamında Kadın Konukevi ve ŞÖNİM hizmetlerinden yararlanan mağdurlara yönelik iş ve meslek danışmanlığı hizmetleri, durumuna uygun iş imkanı sağlanması ve meslek eğitimi hizmetlerinden faydalanmasında öncelik tanınması için gereken planlama yapılacaktır.
7) KAFKAS ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ
a) İlimizde Aile İçi Şiddet ve Kadına Yönelik Şiddet konusunda çalışmaların daha etkin yapılabilmesi ve öncelikli odaklanılması gereken bölgelerin belirlenebilmesi için Kafkas Üniversitesi tarafından RİSK HARİTASI oluşturulacak, ilgili tüm kurum ve kuruluşlar yaptıkları çalışmalarda bu risk haritasını göz önünde bulunduracaklardır.
b) Kafkas Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde, Kadın Konukevinden hizmet alan; kimliği yanında olmayan / kayıp olan mağdurların Kadın Konukevi görevlilerinin refakatinde ve görevliler tarafından iletilen belgelere veya söz konusu kuruluşun görevlilerinin beyanlarına istinaden sağlık hizmetlerinden yararlandırılması sağlanacaktır.
c) Kafkas Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde, başvuranlardan şiddet mağduru oldukları tespit edilenler hakkında Cumhuriyet Savcılığına ve ŞÖNİM’e bildirimde bulunulacak, şiddet mağduru olduğundan şüphe duyulan kişilerin şiddet durumunda başvurulacak mekanizmalar ve özellikle ŞÖNİM hakkında bilgilendirilmesi yapılacaktır.
d) Kafkas Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde, Kadın Konukevinden hizmet alan, şiddet mağduru kadınların ve beraberindeki çocukların sağlık hizmetlerine erişiminin kolaylaştırılması, muayene ve tedavilerinde öncelik tanınması, gerekli raporların tanzim sürecinin hızlandırılması, yatarak tedavi görmesi gerekenler için yataklı sağlık kuruluşlarında öncelik tanınması ile ilgili gereken düzenleme yapılacaktır.
e) Kafkas Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde, şiddet mağdurlarına yönelik kolluk tarafından alınan darp-cebir raporu ile ilgili muayene işleminin gerekli hassasiyet gösterilerek detaylı bir şekilde yapılması ve raporların detaylı hazırlanması yönünde gereken özen gösterilecektir.
f) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından konuyla ilgili organize edilecek eğitim faaliyetlerinde eğitim vermek üzere (talep edilmesi halinde) alanında uzman akademik personelin görevlendirilmesinin yapılması sağlanacaktır.
8) SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA VAKFI
6284 sayılı Kanun kapsamında Kadın Konukevi ve ŞÖNİM hizmetlerinden yararlanan mağdurlara yönelik maddi destek sağlanması ile ilgili iş ve işlemlerin ivedilikle yerine getirilmesi ve sağlanan desteğin imkânlar çerçevesinde sürekliliğinin temini için tüm işlemler yerine getirilecektir.
9) KARS-ARDAHAN BARO BAŞKANLIĞI
6284 sayılı Kanun kapsamında şikâyetçi olan mağdurların maddi durumlarının yetersizliği halinde baro bünyesinde bulunan Adli Yardım Bürosu tarafından talep edilen ücretsiz avukat tayin edilme işlemleri ivedilikle yerine getirilecek, tayin edilen avukat, dava sürecini gerekli hassasiyeti göstererek takip edecek ve mağdura mevcut yasal hakları ile dava süreci hakkında gereken detaylı bilgilendirmeyi yapacaktır.
10) İL MÜFTÜLÜĞÜ
Kadına yönelik şiddetle mücadele, erken yaşta ve zorla evlilikle mücadele konularına yönelik düzenli olarak vaaz ve cuma hutbelerinde yer verilecektir.
11) DENETİMLİ SERBESTLİK MÜDÜRLÜĞÜ
Denetimli Serbestlik altında bulunan, öfke yönetimi ve madde bağımlılığı ile ilgili konularda ihtiyaçları olduğu tespit edilen yükümlülere yönelik (öncelikli olarak 6284 sayılı Kanun kapsamında hüküm alanlara yönelik olmak üzere) öfke yönetimi ve madde bağımlılığı ile mücadele içerikli programlar hazırlanacak ve yükümlülerin katılımları sağlanacaktır.
12) İL VE İLÇE BELEDİYELERİ
a) 5393 sayılı Belediyeler Kanunu gereğince nüfusu 100.000’i aşan belediyelere konukevi/sığınma evi açma zorunluluğu getirilmiştir. Bu kapsamda ilgili belediye tarafından gerekli açılış işlemleri ihtiyaç halinde ivedilikle başlatılacaktır.
b) İl ve İlçe Belediyeleri tarafından kadınların güçlenmesi başlığı altında ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon sağlanacak, ilgili belediye bünyesinde meslek edindirme kursları açılacak, kursa kayıtlarda şiddet mağdurlarına öncelik tanınacak, kursların etkinliği izlenerek devamlılığı sağlanacaktır.
c) Kadına yönelik şiddetle mücadele ve erken yaşta ve zorla evlilikler ile mücadele konuları kapsamında yapılan bilgilendirme ve farkındalık yaratma çalışmalarında ilgili kurum ve kuruluşlardan talep doğrultusunda gereken destek il ve ilçe belediyeleri tarafından sağlanacaktır.
13) AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER İL MÜDÜRLÜĞÜ
a) Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi ve Kadın Konukevinden hizmet alan mağdurlara yönelik daha etkin hizmet verilmesinin sağlanması için bağlı bulunduğu İl Müdürlüğünün imkânları çerçevesinde kurumsal kapasiteyi arttıracak şekilde gereken destek sağlanacaktır.
b) Şiddet mağduruna ve şiddet uygulayana yönelik 6284 sayılı Kanun çerçevesinde daha etkin hizmet verilebilmesi için ilgili kurum ve kuruluşlar arasında iş birliğini sağlayacaktır.
c) Koruma tedbirlerinin etkinliği açısından şiddet mağdurunun daha önce başka şikâyetinin, soruşturma ve/veya davasının bulunup bulunmadığı mutlaka kontrol edilerek süregelen şiddet vakalarının tespit edilmesi halinde şüpheli hakkında mükerrer olaylar ile orantılı koruma tedbirlerine başvurulması konusunda yetkili makamlara bilgi verilecektir.
d) Ailenin korunması ve kadına karşı şiddetin önlenmesinde kamuoyunun farkındalığının artırılması kapsamında il genelinde eğitim seferberliği başlatılacak, süreç ile ilgili gerekli koordinasyon sağlanacak ve takip edilecektir.
e) Bu Genelgede görev atfedilen tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan çalışmalar, üçer aylık dönemler halinde raporlaştırılarak Valilik Makamına sunulacak şekilde gerekli tedbirler alınacaktır.
Yukarıda sorumlulukları belirtilen kurum ve kuruluşlar dışında Aile İçi Şiddet ve Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele konusu ile ilgili İlimiz sınırları içerisinde yer alan doğrudan ya da dolaylı olarak hizmet veren veya hizmet sürecinde desteğine ihtiyaç duyulan diğer Kurum ve Kuruluşlar, Meslek Odaları, Vakıflar, Dernekler, Ajanslar ve diğer Sivil Toplum Kuruluşları konu ile ilgili yapılacak çalışmalara ihtiyaç dâhilinde katılım sağlayarak, üzerlerine düşen sorumluluğu gerekli hassasiyeti göstererek yerine getirecektir.
İlgi (a), (b), (c), (d), (e), (f), (g) ve (h)’ de belirtilen mevzuat hükümleri, ulusal ve yerel alanda yapılan düzenlemeler ve bu Genelge çerçevesinde; “Aile İçi Şiddet ve Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele” konusunda görevli ve sorumlu kurum ve kuruluşlar tarafından üstlenilen görevler eksiksiz ve hassasiyet ile yerine getirilecek, yapılan çalışmalar üçer aylık dönemler halinde raporlaştırılarak Vali Başkanlığında yapılacak değerlendirme toplantısına sunulmak üzere Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne iletilecektir.
|
